Stawy biodrowe są jedną z najbardziej obciążonych części szkieletu. W czasie chodu czy biegu muszą utrzymać prawie cztero- a nawet pięciokrotnie większy ciężar niż w pozycji stojącej. To tylko jeden z powodów, dla których to właśnie one najczęściej ulegają kontuzji podczas aktywności sportowej. O artroskopii stawu biodrowego, będącej najlepszym rozwiązaniem we wstępnej fazie rozwoju schorzenia, opowiada dr Jacek Mazek ze Szpitala Centrum ENEL-MED.

Zabieg artroskopii stosuje się w przypadku wczesnych stanów zwyrodnieniowych i chorób doprowadzających do rozwoju zmian zwyrodnieniowych, jak konflikt udowo-panewkowy. Jest on niezwykle trudny i wymaga bardzo profesjonalnego przygotowania. W Polsce niestety nadal przeznacza się stosunkowo małe środki na tego typu operacje, inwestując pieniądze przede wszystkim w protezy, tym samym skazując prawdziwy staw na degenerację.

Innowacyjne rozwiązanie dla aktywnych

Artroskopia stawu biodrowego ma znaczną przewagę nad popularnymi rozwiązaniami, przede wszystkim zapobiega rozwojowi schorzenia i przywraca staw do jego pierwotnej formy. W przypadku ludzi młodych, którzy aktywnie uprawiają sporty, jest to rozwiązanie, które pozwala na powrót do normalnego życia i sportu. Proteza nie jest w stanie zapewnić podobnego komfortu, chociażby z tego względu, że ulega zużyciu pod wpływem nadmiernego obciążenia, z którym wiąże się każdy sport. Założenie jej w młodym wieku grozi więc realloplastyką stawu. Jest to bardzo poważna operacja, która polega na wymianie części lub całości sztucznego stawu. Jeżeli w trakcie używania protezy doszło do znacznej utraty kości, bardzo prawdopodobny może okazać się przeszczep kości. Życie z protezą wyklucza tak naprawdę aktywne uprawianie aktywności fizycznej. Dla ludzi w wieku 20-40 lat jest to poważne ograniczenie, które może mieć ogromny wpływ na całe ich życie.

Artroskopia krok po kroku

Lekarz wykonuje w okolicach stawu biodrowego niewielkie nacięcia, przez które następnie wprowadza narzędzia oraz małą kamerę. Ta ostatnia jest niezbędna nie tylko do przeprowadzenia zabiegu, ale i ocenienia skali zmian, jakie powstały u pacjenta. Po rozciągnięcia stawu, do powstałej przestrzeni wewnątrzstawowej lekarz wsuwa niezbędne do przeprowadzenia zabiegu narzędzia. Całość zajmuje od 1 do 2 godzin, przy bardziej skomplikowanych operacjach (np. w przypadku rekonstrukcji niemożliwego do przyszycia rozerwanego obrąbka stawowego) ten czas może się wydłużyć do 3 godzin.

W przypadku artroskopii, nie obserwuje się groźnych dla zdrowia czy życia pacjentów powikłań. Może pojawić się czasowe zaburzenie czucia w okolicy krocza, które z czasem ustępuje. Po zabiegu pacjent przebywa do dwóch dni w szpitalu pod stałą obserwacją. Przez pierwsze dni zaleca się poruszanie o kulach, po tym czasie można wrócić do normalnego funkcjonowania, ale bez nadmiernego obciążania stawu biodrowego. Aktywność sportową wprowadza się już po kilku tygodniach rehabilitacji, trzeba to jednak wcześniej skonsultować z lekarzem prowadzącym.

Wskazania do zabiegu

Aby zabieg artroskopii biodrowej mógł zakończyć się sukcesem i przynieść zamierzony efekt, trzeba pamiętać o kilku istotnych czynnikach. Przede wszystkim należy określić, czy ból odczuwany przez pacjenta, pochodzi z wnętrza stawu, czy też promieniuje od jamy brzusznej bądź odcinka lędźwiowo-krzyżowego. Do najlepszych wykładników zalicza się następujące symptomy:

• ból w pachwinie nasilający się podczas aktywności,
• przeskakiwanie lub blokowanie stawu,
• obecność zmian chorobowych w badaniach RTG, rezonansu magnetycznego, USG, tomografii komputerowej.

Wskazaniami do artroskopii stawu biodrowego są:

• wczesne mało zaawansowane zmiany zwyrodnieniowe u młodych ludzi – wiek poniżej 50 lat,
• ciała wolne spowodowane, np. urazem czy chrzęstniakowatością,
• schorzenie obrąbka stawowego,
• uszkodzenie chrząstki stawowej panewki lub głowy kości udowej,
• przerwanie wiązadła głowy kości udowej,
• przewlekłe dolegliwości bólowe po przebytym zwichnięciu stawu biodrowego,
• niedokrwienna martwica głowy kości udowej – wskazanie względne,
• schorzenie błony maziowej,
• konflikt udowo-panewkowy,
• nieurazowa niestabilność stawu biodrowego,
• ropne zapalenie stawu biodrowego,
• ból stawu biodrowego, którego źródła nie można określić.

Jeżeli badania wykażą, że u pacjenta występują:

• brak ruchu w stawie biodrowym – sztywny staw,
• rany otwarte, owrzodzenia, zapalenia skóry w okolicy operowanego stawu biodrowego,
• przebyte urazy i operacje stawu biodrowego,
• zaawansowana martwica głowy kości udowej (po artroskopii może dojść do progresji),
• otyłość,
• zaawansowana choroba zwyrodnieniowa

należy odstąpić od zabiegu artroskopii, gdyż jest on w takim momencie niewskazany i nie przyniesie z pewnością oczekiwanych rezultatów.

Co przemawia za artroskopią:

• możliwość szybkiego powrotu do sprawności ruchowej i sportu,
• małoinwazyjny charakter,
• możliwość uratowania własnego stawu.

Należy zawsze pamiętać, że artroskopia nie jest operacją na wszystkie choroby stawu biodrowego - tylko prawidłowa kwalifikacja do zabiegu przyniesie sukces. W przypadku choroby zwyrodnieniowej zachowanie własnego stawu nawet przez 5 lat jest sukcesem.

Konsultacja eksperta:

lek. med. Jacek Mazek - specjalista ortopedii i traumatologii narządu ruchu ze Szpitala Centrum ENEL-MED. Odbył liczne zagraniczne szkolenia z zakresu artroskopii i leczenia chorób stawu biodrowego oraz innych stawów.